ΤΗΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ ΤΩΝ ΤΠΕ: Δεκεμβρίου 2018

Iστολόγια (blogs)
Πηγή: http://eprl.korinthos.uop.gr

Τα ιστολόγια (blogs) είναι ιστοσελίδες ανάρτησης περιεχομένου με αντίστροφη χρονολογική σειρά, οι οποίες ενημερώνονται συχνά με ευθύνη του διαχειριστή τους. Oι αναγνώστες τους έχουν τη δυνατότητα να σχολιάζουν και να καταθέτουν τη δική τους άποψη, με αποτέλεσμα τη διαμόρφωση διαδικτυακών κοινοτήτων (online communities), ο ρόλος των οποίων ενισχύεται από τη διασύνδεση με δικτυακές πηγές, ιστοσελίδες και άλλα ιστολόγια. Έχουν υβριδική και πολυτροπική δομή ενσωματώνοντας γνωρίσματα από διάφορα κειμενικά είδη (προσωπικά ημερολόγια, άρθρα εφημερίδων, κατάλογοι συνδέσμων) ενώ πολλές φορές συνυπάρχουν και άλλοι σημειωτικοί πόροι όπως βίντεο ή φωτογραφίες (Lankshear & Knobel 2006). Το περιεχόμενο και η μορφή τους διαμορφώνονται ανάλογα με τα ενδιαφέροντα και τους στόχους του κάθε χρήστη. Ειδικότερα τα δομικά στοιχεία των εκπαιδευτικών ιστολογίων είναι : η κεντρική σελίδα (τίτλος, σύντομη περιγραφή μαθησιακής δραστηριότητας, πληροφορίες, οδηγίες κλπ.), η βοηθητική σελίδα (χώρος συζήτησης για θέματα τεχνικής βοήθειας), οι ηλεκτρονικές πηγές (ψηφιακό υλικό, σύνδεσμοι για άλλα ιστολόγια ή ιστοσελίδες), η ενότητα οργάνωσης (για τη διευκόλυνση της αναζήτησης) και η σελίδα ενημέρωσης (θέματα που αφορούν την πορεία της εργασίας).

Η αξιοποίησή τους σε εκπαιδευτικές εφαρμογές σχετίζεται με τις δυνατότητες που έχουν ως ψηφιακό αλλά και ως παιδαγωγικό εργαλείο δηλ. ως μαθησιακό περιβάλλον που ευνοεί την ανταλλαγή απόψεων, την αλληλεπίδραση (Paulus & Spence, 2010) και την παραγωγή γνώσης.

Ως ψηφιακό εργαλείο δεν απαιτεί τεχνικές γνώσεις για τη δημιουργία και τη χρήση του ενώ προσφέρει ευκολία και αμεσότητα στην πρόσβαση – ξεπερνώντας τους σχολικούς χωροχρονικούς περιορισμούς, οργάνωση του περιεχομένου (χρονολογική και θεματολογική αρχειοθέτηση των δημοσιευμένων άρθρων) και δυνατότητα αξιοποίησης ποικίλων σημειωτικών πόρων (video, ήχος, εικόνα). Tαυτόχρονα μέσω του σχολιασμού, της διασύνδεσης με πηγές, ιστοσελίδες και άλλα ιστολόγια, της δυνατότητας αποστολής email και της ροής μετάδοσης της πληροφορίας σε πραγματικό χρόνο προωθείται η αμφίδρομη επικοινωνία με τους χρήστες, η συμμετοχική διαδικασία και η διαμόρφωση διαδικτυακών κοινοτήτων.

Ως παιδαγωγικό εργαλείο τα ιστολόγια καθιστούν δυνατή τη διαμόρφωση αυθεντικών περιστάσεων επικοινωνίας καθώς οι δημοσιεύσεις απευθύνονται σε ένα πραγματικό αναγνωστικό κοινό με το οποίο αναπτύσσεται διάλογος, ανταλλαγή ιδεών και απόψεων και ενθαρρύνεται η αυτοέκφραση, η δημιουργικότητα, οι δεξιότητες συνεργασίας και η αναλυτική και κριτική σκέψη (Angelaina & Jimoyiannis 2010). Η δυνατότητα ανάρτησης σχολίων προωθεί τη διαδραστικότητα, τη δημόσια συζήτηση, τον αναστοχασμό, την ανατροφοδότηση και τις μαθησιακές αρχές που υποστηρίζουν την συνεργατική οικοδόμηση της γνώσης σε κοινωνικοπολιτισμικό πλαίσιο. Επιπλέον επιτυγχάνεται η διαμόρφωση κοινοτήτων μάθησης (Poling, 2005) δηλ. μαθησιακών περιβαλλόντων στα οποία οι συμμετέχοντες μοιράζονται κοινές αντιλήψεις, ενδιαφέροντα και πρακτικές, επικοινωνούν και τελικά οικοδομούν γνώση ως αποτέλεσμα μιας συλλογικής διαδικασίας διαπραγμάτευσης και όχι ως ατομική και αποπλαισιωμένη πρακτική.

Η αξιοποίηση των ιστολογίων στην εκπαιδευτική πράξη παρουσιάζει μεγάλη ποικιλία και η εφαρμογή κατάλληλα σχεδιασμένων εκπαιδευτικών σεναρίων μπορεί να ενθαρρύνει την αναστοχαστική μάθηση, την εμβάθυνση, την ανατροφοδότηση και τελικά την οικοδόμηση νέων γνώσεων (Dippold, 2009) μέσα από την αλληλεπίδραση και τη συνεργασία των μαθητών. Τα ιστολόγια μπορούν να λειτουργήσουν ως πάροχοι πληροφοριών, ως χώρος αποθήκευσης και κατηγοριοποίησης του διδακτικού υλικού και ως μέσο επικοινωνίας μεταξύ διδάσκοντος και διδασκομένων αποτελώντας ψηφιακά κέντρα οργάνωσης των γνωστικών και μαθησιακών αντικειμένων. Επίσης μπορούν να αποτελέσουν ψηφιακούς τόπους όπου οι μαθητές μπορούν να αναρτήσουν τις εργασίες τους και να δεχθούν τα σχόλια των συμμετεχόντων αναπτύσσοντας έτσι το διάλογο και τη συζήτηση στην τάξη. Τέλος υποστηρίζουν μοντέλα μικτής διδασκαλίας και μάθησης (blended learning) συνδυάζοντας την τυπική (σχολική τάξη) με τη μη τυπική (από απόσταση) μάθηση (Shih, 2010) ή προσφέρουν τη δυνατότητα διασύνδεσης των γνωστικών αντικειμένων (Ηuffaker, 2005; Duffy & Bruns, 2006) στα πλαίσια της διερευνητικής προσέγγισης της γνώσης. Ο εκπαιδευτικός είναι ο διαμεσολαβητής της γνώσης, ο εμψυχωτής και ο συντονιστής που οργανώνει τα βήματα της σκαλωσιάς πάνω στην οποία οι μαθητές οικοδομούν τη γνώση (Collis & Moonen, 2005). Αποκτά πλέον καθοδηγητικό και υποστηρικτικό ρόλο χρησιμοποιώντας τα ιστολόγια είτε ως εργαλεία διαχείρισης των μαθησιακών αντικειμένων είτε ως περιβάλλοντα υλοποίησης σχεδίων εργασίας (projects). Επιπλέον μπορεί να τα χρησιμοποιήσει ως ηλεκτρονικό φάκελο μαθήματος (e – portfolio) προκειμένου να υποστηρίξει και να αξιολογήσει την πρόοδο των μαθητών του ή ως χώρο διαλόγου, ανακοινώσεων και δημοσίευσης δραστηριοτήτων. Σχετικά πρόσφατα προωθούνται επίσης οι ομάδες ιστολογίων, όπου οι συμμετέχοντες χωρισμένοι σε ομάδες αναρτούν άρθρα και σχόλια όχι μόνο στο δικό τους ιστολόγιο αλλά και στα ιστολόγια άλλων ομάδων.

Blogging In The Classroom

Συμπέρασμα

Eίναι σαφές ότι η ευρύτατη διάδοση των εφαρμογών του web 2.0 έχει σημαντικές επιπτώσεις στον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι εκφράζονται, επικοινωνούν και τελικά διαμορφώνουν τις ταυτότητές τους. Επηρεάζει όχι μόνο την εξέλιξη του διαδικτύου αλλά και τις κοινωνικές πρακτικές των χρηστών τους και ανασκευάζει σε μεγάλο βαθμό τη σχέση τους με τον κόσμο. Η δυναμική τους συνδέεται άμεσα με το γεγονός ότι ο χρήστης αποκτά πλέον κεντρική θέση, συμμετέχει ενεργά, διαμορφώνει περιεχόμενο και αναπτύσσει αλληλεπίδραση. Η διδακτική αξιοποίηση αυτών των εργαλείων εστιάζεται κυρίως στη δυνατότητα που έχουν να υποστηρίξουν καινοτόμες διδακτικές μεθόδους και κοινωνικοπολιτισμικά μοντέλα μάθησης όπου ο μαθητής αξιοποιώντας το δυναμικό των νέων τεχνολογιών καλείται με κριτική οπτική να επιλύσει αυθεντικά προβλήματα. Η διδακτική αξιοποίηση του web 2.0 προϋποθέτει όχι μόνο την κατανόηση των ψηφιακών πρακτικών γραμματισμού των εφήβων και το είδος των ταυτοτήτων τις οποίες αυτοί διαμορφώνουν αλλά και ένα «ανοιχτό» σχολείο και κατ’ επέκταση τον επαναπροσδιορισμό του ρόλου του. Στην ίδια λογική εντάσσεται και η διδακτική αξιοποίηση των ιστολογίων που αποτελούν αποτελεσματική μορφή ασύγχρονης μάθησης και παρέχουν ποικίλες δυνατότητες υπέρβασης του διδακτικού εγχειριδίου, της ύλης και των χωροχρονικών περιορισμών του αναλυτικού προγράμματος. Η επιτυχημένη υλοποίηση της εφαρμογής τους προϋποθέτει τη μετατόπιση των φορέων της μάθησης σε νέους ρόλους ενώ οι διδακτικές πρακτικές που αφορούν στην αξιοποίησή τους συντελούν στην ενεργοποίηση του ενδιαφέροντος των μαθητών και την ενίσχυση των εσωτερικών κινήτρων μάθησης. Ταυτόχρονα επιτυγχάνεται η δημιουργία κατάλληλου παιδαγωγικού κλίματος εμπιστοσύνης και ενισχύεται η αλληλεπίδραση στην κοινότητα μάθησης ενώ παράλληλα προσφέρονται ευκαιρίες για αναστοχασμό και ανάπτυξη μεταγνωστικών δεξιοτήτων από την πλευρά των μαθητών.

Βιβλιογραφικές αναφορές

Αngelaina, S., & Jimoyiannis, A. (2010). Developing and investigating a student community of inquiry through an educational blog. In A. Jimoyiannis (ed.), Proceedings of the 7th PanHellenic Conference with International Participation “ICT in Education” (pp. 137 – 145). HAICTE: Korinthos, Greece (in Greek). Retrieved 26 October 2010, from Uhttp://Korinthos.uop.gr/ ~hcicte10/proceedings/168.pdfU

Collis, B. & J. Moonen. 2005. An On-Going Journey: Technology as a Learning Workbench. University of Twente, Enschede: The Netherlands.

Dippold, D. (2009). Peer feedback through blogs: Student and teacher perceptions in an advanced German class, ReCALL, 21(1), 18–36.

Du, H. S., & Wagner, C. (2007). Learning with weblogs: enhancing cognitive and social knowledge construction. IEEE Transactions on Professional Communication, 50(1), 1‐16.

Duffy, P. & A. Bruns. 2006. The use of Blogs, Wikis and RSS in Education: A conversation of Possibilities. Στο Proceedings Online Learning and Teaching Conference 2006, 31-38. Brisbane: OLT.

Fahser- Herro, D. & C. Steinkuehler. 2009. Web 2.0 Literacy and Secondary Teacher Education. Journal of Computing in Teacher Education 26: 55-62.

Huffaker, D. 2005. The educated blogger: Using weblogs to promote literacy in the classroom. AACE Journal, 13(2): 1-98.

Lankshear, C. & M. Knobel. 2006. Blogging as participation: The Active Sociality of a New Literacy. In American Education Research Association Annual Meeting Conference Proceedings. San Francisco.

Paulus T., & Spence M. (2010). Using blogs to identify, misconceptions in a large undergraduate nutrition course. TechTrends, 54(5), 62‐68.

Philip, R., & Nicholls, J. (2009). Group blogs: Documenting collaborative drama processes. Australasian Journal of Educational Technology, 25(5), 683‐699.

Poling, C. (2005). Blog on building communication and collaboration among staff and students. Learning & Leading with Technology, 32(6), 12‐15.

Shih R.C. (2010). Blended learning using video based blogs : Public speaking for English as a second language students. Australasian Journal of Educational Technology, 26(6), 883‐897.